بنای رُشت‌خوار؛ مسجد یا خانقاه؟

Authors

  • سینا سلطانی کارشناس ارشد مطالعات معماری ایران، دانشگاه شهید بهشتی
  • مهرداد قیومی بیدهندی استادیار دانشکدۀ معماری و شهر‌سازی، دانشگاه شهید بهشتی
Abstract:

بسیاری از بناهای ایران در طی روزگاران به سبب‌های گوناگون از میان رفته یا «نوع» آنها منقرض شده است. خانقاه یکی از این انواع است. از راه‌های شناخت معماری خانقاه بررسی بناهایی است که بر سر نوع آنها اختلاف است. بنای معروف به «مسجد جامع رشت‌خوار» در راه زاوه به خواف در زمرۀ این بنا‌هاست. تحقیق‌هایی که دربارۀ این بنا انجام گرفته متکی بر اصول معماری خانقاه و کاوش‌های باستان‌شناسی نبوده است. این مقاله متکی به یافته‌هایی تازه دربارۀ معماری خانقاه در خراسان سدۀ پنجم و نیز برخی یافته‌های باستان‌شناختی است. بنای رشت‌خوار که در بیرون شهر رشت‌خوار کنونی واقع شده، درون شهر قدیم رشت‌خوار یا در کرانۀ غربی آن بوده است. کالبد بنا مرکب است از دستگاه ورودی، صحن با حجر‌ه‌هایی گرداگرد آن و یک ایوان و یک گنبد‌خانه. بنای رشت‌خوار در حدود سدۀ پنجم ساخته شده است و در دورۀ تیموریان آن را تعمیر کرده‌اند و کتیبه‌ای به بنا افزوده‌اند. بنای رشت‌خوار پیش از ثبت در فهرست آثار ملی خانقاه خوانده می‌شد؛ اما همواره بر سر نوع آن میان محققان اختلاف بوده است. هیچ‌یک از محققان معیارشان را برای خانقاه خواندن یا نخواندن بنای رشت‌خوار مشخص نکرده‌اند. بر اساس تحقیق یاد شده دربارۀ معماری خانقاه، بنای رشت‌خوار با معماری خانقاه و سلسله‌مراتب کالبدی و کارکردی آن انطباق دارد. این انطباق نشان می‌دهد که به ظن قوی بنای رشت‌خوار خانقاه است. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بنای رُشت خوار؛ مسجد یا خانقاه؟

بسیاری از بناهای ایران در طی روزگاران به سبب های گوناگون از میان رفته یا «نوع» آنها منقرض شده است. خانقاه یکی از این انواع است. از راه های شناخت معماری خانقاه بررسی بناهایی است که بر سر نوع آنها اختلاف است. بنای معروف به «مسجد جامع رشت خوار» در راه زاوه به خواف در زمرۀ این بنا هاست. تحقیق هایی که دربارۀ این بنا انجام گرفته متکی بر اصول معماری خانقاه و کاوش های باستان شناسی نبوده است. این مقاله ...

full text

سیر تاریخی بنای مسجد غدیر تا تخریب

واقعه بزرگ غدیر، همواره دلایل و نشانه هایی برای اثبات خود داشته است. یکی از مستندات آن ساخت بنای یادبود مسجد غدیر است. این مقاله به بررسی سیمای مسجد غدیر از طریق مستندات روایی، کَتبی و تصویری می‏پردازد؛ ابتدا به مباحثی پیرامون موقعیت جغرافیایی غدیرخم، علت انتخاب این منطقه برای اعلان موضوع جانشینی پیامبر (ص)، نام‏های آن و آبادی هایی که در کنار این آبگیر موجود است، پرداخته و سپس تاریخچه و مشخصات م...

full text

سیر تاریخی بنای مسجد غدیر تا تخریب

the great event of ghadir has always had its own reasons and evidence to be proven. one of its documentation is the construction of a building as a mosque for its memorial. this article examines ghadir mosque features in the existing narratives and textual and visual documents. firstly, the geographical location of ghadirkhom, the reasons why this location was chosen for announcing the successo...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 13

pages  57- 76

publication date 2014-09-11

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023